« Een korte beschrijving van een lang leven »
Gebouwd in 1930 in Kopenhagen, zal dit zwarte passagiersschip, « Moonta » genaamd, een buitengewone levensbestemming kennen ! Cruiseschip in de Gulf of Spencer in Australië tot in 1955, zal het worden opgekocht door een Griekse rederij in Piraeus. Overgeschilderd in het wit en omgedoopt tot « LYDIA » zal het schip de reguliere lijn tussen Marseille en Beiroet onderhouden tot in 1966… Aan het eind van datzelfde jaar zal het buitengewone levenslot van de Lydia worden bezegeld. Het schip wordt opgekocht door de « Société d’Économie Mixte des Pyrénées-Orientales », wordt van zijn motoren ontdaan en op sleeptouw naar de speciaal voor deze gelegenheid gegraven kunstmatige haven meegenomen. Een hachelijk karwei dat op zondag 11 juni 1967 wordt uitgevoerd en van de Lydia het eerste « gebouw » van de nieuwe badplaats Port-Barcarès zal maken. Tegenwoordig is de gemeente Le Barcarès eigenaar van het schip, een levend en uniek symbool van de lijnboten uit de jaren 1930 en één van de meest ambitieuze realisaties van de « Racine-missie ».
De Lydia, vlaggenschip van de badplaats
Als welwillende schildwacht van het noordelijkste puntje van Catalonië, de boeg gericht naar de Canigou en de tramontana naar de achtersteven, kan de Lydia nog steeds alle tegenwind trotseren en onze gemeente leiden naar een nieuwe en prestigieuze definitie van haar culturele, economische en Europese identiteit.
Het symbool van de toeristische attractiviteit van de kust van de Languedoc-Roussillon
Wij hebben besloten u dit uitzonderlijke schip voor te stellen, een onderwerp dat al veel inkt heeft laten vloeien en nog steeds laat vloeien, ook al ligt het definitief verankerd op het strand van zijn laatste thuishaven : Le Barcarès. Logischerwijs ligt haar toekomst nu in handen van de gemeente, die de uitdaging van haar exploitatie ter harte neemt, met respect voor de missie die de Lydia tot nu toe heeft vervuld : aan onze gemeente een exceptionele bekendheid geven, door de tijden en de modes heen en ondanks de jaloezie die dit buitengewone avontuur misschien heeft kunnen opwekken.
Een uitzonderlijke bestemming voor een schip dat als emblematisch gebouw werd geplaatst
Het is onmogelijk de Lydia te presenteren zonder haar buitengewone verleden te belichten, en niet zonder reden. De Lydia ofwel « Passagiersschip in het zand » is noch een gebouw, noch een gewoon schip.
Het enige « gestrande » passagiersschip ter wereld is nu ook het oudste.
Voltooid in 1931 en dus 3 jaar ouder dan de Queen Mary I. Als zodanig is de Lydia een uniek stuk in de zeevaartgeschiedenis. Haar verleden als schip : gebouwd in Denemarken, dienst doende op de Australische eilanden onder de naam « Moonta » voor zowel vracht- als passagierstransport, en vanaf 1955 als het Griekse cruiseschip « Lydia », heeft van haar een wereldwijde legende gemaakt. Met een lengte van 90 m, indrukwekkend in die tijd, maar bescheiden als we dat vergelijken met de cruiseboten van vandaag de dag, maakt zij zeker uit van de herinneringen aan schepen met menselijke afmetingen, waar cruisepassagiers bijzonder dol op waren.
Het ware « monument-symbool » voor de gedurfdheid van de « Missie Racine »
Aangekomen op het indertijd verlaten strand van Barcarès in 1967, op initiatief van senator Gaston Pams, toen voorzitter van de SEMETA, een overheidsbedrijf dat belast was met de interministeriële missie voor de ontwikkeling van het toerisme in de Languedoc-Roussillon, was de Lydia één van de eerste en meest prestigieuze recreatiecomplexen aan onze kust. De Lydia, die haar glorietijd beleefde in de jaren 1960/70 met de Parijse showbizz, is en blijft nog steeds een van de meest bezochte monumenten in de regio.
Het enige schip dat goed op het droge is gekomen.
Het is moeilijk om de mensenmassa’s te becijferen : afgezien van het vuurwerk, dat het bijzondere kenmerk heeft dat het vanaf alle dekken van het schip wordt afgestoken en dat al vier decennia lang elke zomer door tienduizenden toeschouwers wordt bijgewoond, zijn er elk jaar ongeveer 600 tot 700.000 « bezoekers » die het Catalaanse of Aude-land niet zouden willen verlaten zonder dit unieke exemplaar van tot « gebouw » omgetoverd passagiersschip met eigen ogen te hebben gezien. Uniek, zeker, en niet zonder reden : « het enige schip dat ooit echt goed op het droge is gekomen », zoals Gaston Pams, voorzitter van de SEMETA en eerste eigenaar van de Lydia, plachtte te zeggen, is het resultaat van een ietwat krankzinnige onderneming, met bovenmenselijk succes, volkomen willekeurig, maar toch door mensen ondernomen.
Een buitengewoon, menselijk avontuur
Inderdaad, al was het betrekkelijk « eenvoudig » om een sluishaven te bouwen die het lijnschip op zou sluiten op het strand, niemand, zelfs niet de Nederlandse ingenieurs van de « Zanen », die zich destijds in dit avontuur hadden gestort, kon de verticale positie van de Lydia garanderen. In de allerlaatste fase haalde de ingenieur zijn schietlood tevoorschijn : de Lydia lag loodrecht !
Een uitzonderlijk symbool van een excentrieke uitbundigheid uit een vervlogen tijdperk.
Een buitengewone toevalligheid en een onverbiddelijke onzekerheid verklaren waarom deze operatie uniek is gebleven in de wereld, hoewel andere steden, aangetrokken door het eclatante succes ervan, dit avontuur sindsdien hebben willen uitproberen. Het is een uitzonderlijk symbool van een excentrieke uitbundigheid uit een vervlogen tijdperk en daarmee één van de fundamentele kenmerken die hebben bijgedragen tot de reputatie en toeristische uitstraling van ons departement
De toekomst van het passagiersschip als cultureel en historisch erfgoed
In het kader van een samenhangend ontwikkelingsbeleid van de badplaats is het besluit van de gemeente “Le Barcarès” om deze identiteit, die vandaag bijna haar enige historische erfgoed is, te behouden, dus dubbel legitiem. Nog voordat het schip een toeristische attractie werd, is de Lydia verankerd in het heden en verleden van Le Barcarès en in de herinnering van haar inwoners.
Velen zijn bezorgd over de toekomst van de Lydia. Aan ons de taak die solide en voor iedereen nuttig op te bouwen.
Door de integratie van de Lydia, dat het eerste bouwwerk in de wijk « la Grande Plage » was, is het nu het hart van de badplaats, dat op meer dan 5 km van de dorpskern ligt. Het uitzonderlijke kader en de talrijke tentoonstellingen die de Lydia biedt, rechtvaardigen ook de wens van de gemeente talrijke gebruiksmogelijkheden te overwegen, waaronder zeldzame tentoonstellingen rond het thema van de zee en het behoud van het zeemilieu. Er kan dus op zinvolle wijze een culturele dimensie worden toegevoegd aan dit unieke en levende symbool, toeristsche aantrekkingspole, die representatief is voor zowel de lijnschepen uit de dertiger jaren als de meest ambitieuze verwezenlijkingen van de « Racine-missie ».